JANOŠIK – U Janošiku, kod Alibunara, je održana 17. manifestacija „Dani višnje“ u organizaciji Udruženja žena „Janošičanka“, a od ove godine ona je postala i međunarodna jer su joj prisustvovali gosti iz Hrvatske i Slovačke.
Pokrovitelji ovog tradicionalnog gastronomskog festivala su Zavod za Slovake koji žive u dijaspori i Opština Alibunar.
Talentovane i vredne žene udruženja Janošičanka prikazale su svoje jedinstvene proizvode od višnje pripremane po posebnoj recepturi, ali i duh slovačke tradicije po kojoj je Janošik prepoznatljivo banatsko mesto.
Selo Janošik svakog juna postaje mesto okupljanja mnogih udruženja sa naših prostora, a sve u čast višnje – voćke koja je od davnina svojevrstan “brend” ovog južnobanatskog mesta. Ni ovogodišnji, sedamnaesti “Dani višnje” nisu izneverili očekivanja posetilaca, a turistička ponuda opštine Alibunar je značajno bogatija otkako se ovaj festival organizuje.
Organizatorke, članice slovačkog udruženja “Janošičanka” potrudile su se da, i pored nešto lošije godine za voćare, na štandovima učesnica zablistaju raznovrsne i mnogima omiljene poslastice od višanja.
Miluška Hrćan, predsednica Udruženja žena Janošičanka kaže da su i ove godine ugostile svoje koleginice kako iz drugih mesta sa teritorije opštine Alibunar, tako i iz samog Južnobanatskog okruga, ali i inostranstva i da su sve one imale priliku da izlože svoje kreativne radinosti, domaće proizvode i gastro specijalitete.
“Imamo dosta slovačkih udruženja na našem festivalu, a i ostalih iz naše opštine. Jako mi je drago što su nam ove godine po prvi put došli gosti iz Iloka, što znači da smo postali internacionalni festival. Po prvi put su nam došli i gosti iz Luga. Izlažu udruženja iz Stare Pazove, Gložana, Hajdučice, Vojlovice, Kovačice, Padine, iz naše opštine ovde su udruženja iz Alibunara, Vladimirovca, Banatskog Karlovca, Nikolinaca… Višnja je, inače, simbol Janošika. Meštani od davnina gaje ovo voće. Zato je i najveća manifestacija našeg mesta posvećena upravo višnjama. Manifestacija ima za cilj da sačuvamo našu tradiciju, da sačuvamo naše slovačke korene na ovim prostorima, pošto smo jedino slovačko selo u našoj opštini, tako da nam je to cilj. Pre nekoliko godina obeleženo je i 200 godina od naseljavanja Slovaka u Janošik, kaže Miluška Hrćan.
A pored voćnih specijaliteta, na bazaru su se mogle pogledati i najrazličitije rukotvorine i proizvodi vrednih žena iz zemlje i regiona. Gosti su mogli da vide izložbu veza, među kojima su se isticale „Kuvarice“, nošnje i etno elementi iz janošičkih domaćinstava. U Domu kulture organizovana je izložba slika lokalnih umetnika.
Priređen je i kulturno-umetnički i zabavni program u izvedbi Crkvenog hora “Gloria” i mnogih lokalnih izvođača.
Crkvena porta je bila otvorena za javnost i mogla se posetiti i crkva.
S obzirom da je manifestacija “Dani višnje” takmičarskog karaktera, kao i prethodnih godina, održan je i izbor za najlepši kolač od višnje, a uručene su i nagrade. Vojlovica je osvojila prvo mesto na takmičenju za najbolji desert, Banatski Karlovac drugo, a Gložan treće. Specijalna nagrada za najbolji desert od višnje ostala je kod kuće – osvojila ju je Anica Manger Česnak iz Janošika.
Pokrovitelji ove tradicionalne gastronomske manifestacije su Zavod za Slovake koji žive u dijaspori, Opština Alibunar i mnogi prijatelji i saradnici udruženja žena “Janošičanka”.
Udruženje žena “Janošičanka” značajne za obogaćivanje turističke ponude u opštini Alibunar
Udruženje žena „Janošičanka“ postoji zvanično 16 godina, iako su i pre toga nekoliko godina bile aktivne u organizaciji različitih dešavanja u svom mestu.
“Ideja o osnivanju udruženja postojala je mnogo pre 2009. godine, kada je Udruženje žena „Janošičanka“ zvanično registrovano. Pre toga su se žene družile po privatnim kućama, da bi zajednički vezle i heklale, kako bi sačuvale od zaborava ručne radove, tipične za slovačku nacionalnu zajednicu u Janošiku. Inicijativa o formiranju i registrovanju udruženja potekla od Ane Kolar, koja je, te 2009. godine, postala i prva predsednica”, kaže Miluška Hrćan, aktuelna predsednica Udruženja žena Janošičanka.
Tih prvih godina postojanja družile su se uglavnom starije žene da bi posle nekoliko godina one malo mlađe organizovale i prvu manifestaciju pod nazivom „Dani višnje“.
Tako se, malo po malo, kaže naša sagovornica, Udruženje, osim izrade ručnih radova, počelo baviti i proizvodnjom džemova, slatkog i soka od višanja.
Posle male pauze u radu, Udruženje, 2015. godine, organizuje „Dane višnje“, u saradnji sa drugim udruženjima i organizacijama, u potpuno novom kontekstu, sa posve novim sadržajima. Tada je predstavljen rad ne samo udruženja „Janošičanka“, nego i drugih udruženja žena, kako sa teritorije opštine Alibunar, tako i iz cele Vojvodine.
Zahvaljujući razumevanju opštinskog rukovodstva, koje je prepoznalo vrednosti onoga čime se „Janošičanka“ bavi, Udruženje je konačno dobilo i svoje prostorije, gde žene mogu da se sastaju, i sastaju se svake nedelje, ali i da postavljaju izložbe najraznovrsnijih ručnih radova, prezentuju stare zanate, kao i slike naivnih slikara iz Janošika.
Udruženje žena Janošičanka osnovano je sa ciljem očuvanja starih zanata, autentičnih ručnih radova, običaja, svih onih vrednosti, materijalnih i nematerijalnih, koje afirmišu nacionalni identitet Slovaka, njihovu tradiciju, etno kulturu, kao i hranu, specifičnu za njihovu sredinu.
Od predsednice Hrćan saznajemo da se Udruženje žena „Janošičanka“ u najvećoj meri finansira prodajom proizvoda od višanja, džema, slatkog, sirupa, likera, kao i rakije višnjevače, koja je brend ovog područja, poznatog po velikom broju zasada višanja.
Inače, svoje ručne radove i nošnju, „Janošičanka“ je predstavila na brojnim manifestacijama u zemlji i inostranstvu, odakle su se uvek vraćale sa prigodnim priznanjima, što je, sem već onoga što je deo njihove svakodnevne svesti, bio dodatni podsticaj za nove izazove, za koje su one uvek spremne.
